Wydawnictwo.pwn.pl

Studium debaty, czyli od ateńskiej agory do telewizyjnych pojedynków przedwyborczych

Pojedyncza debata toczy się między konkretnymi uczestnikami, stronami sporu, aby wywołać rezonans audytorium, które - jak w przypadku debat przedwyborczych - jest grupą wielomilionową. W debacie publicznej wielomilionowa rzesza uczestniczy we wspólnym sporze, by wywołać rezonans często niewielkiej grupy polityków.

Debaty są fascynujące jako zjawisko medialne. Są także interesujące jako zjawisko polityczne, społeczne, komunikacyjne, kulturowe, a wreszcie - retoryczne. Agnieszka Budzyńska-Daca przedstawia debatę w różnych porządkach genologicznych, powraca także do jej antycznych źródeł. Pokazuje, w jaki sposób narzędzia retoryki mogą okazać się pożyteczne przy prowadzeniu badań nad oratorstwem publicznym.

Z perspektywy zbliżających się wyborów prezydenckich szczególnie ciekawa jest druga część książki, w której autorka poddaje analizie współczesne polskie wielkie debaty przedwyborcze z udziałem „najważniejszych polityków”, czyli liderów politycznych. Posługując się licznymi przykładami, pozwalającymi na wieloaspektowe ujęcie tematu, autorka objaśnia, czym jest debata, która może zadecydować o wyniku wyborów. Uwzględnia także sposób uczestnictwa w debacie tych podmiotów, które wedle reguł gatunku zajmują miejsca drugoplanowe, czyli osób pełniących funkcje moderujące. Rolę moderatora interpretuje przy tym jako rolę kreatora dyskursu, koordynatora interakcji, a zarazem pośrednika między politykami a audytoriami.

Warto zwrócić uwagę na zastosowaną przez autorkę krytykę pentadyczną, dzięki której możemy zrozumieć, jak moderatorzy debat budują „dramatyzm” sytuacji podczas debaty, jakie oczekiwania u widzów rozbudzają, jak definiują zjawisko, w którym uczestniczą, i do którego oglądania zapraszają odbiorców. Autorka uwzględnia także czas i przestrzeń jako kategorie podlegające przekształceniom, a jednocześnie nierozerwalnie związane z sytuacją uczestników debaty.

Ważnym zamysłem autorki było podjęcie próby odpowiedzi na pytanie, jak usprawnić organizację polskich debat finałowych w przyszłości. Między innymi temu służy wzbogacenie tekstu zasadniczego stenogramami wielkich polskich debat telewizyjnych, począwszy od pierwszej prezydenckiej debaty Lech Wałęsa - Aleksander Kwaśniewski w 1995 roku, aż do ostatniej prezydenckiej debaty Jarosław Kaczyński - Bronisław Komorowski w 2010 roku. Stenogramy, po raz pierwszy udostępnione jako materiał źródłowy, zostały zamieszczone na płycie CD dołączonej do książki. Wielką pomocą były dla autorki podobne edycje stenogramów debat amerykańskich i francuskich.

Są trzy powody włączenia stenogramów do książki oraz trzy grupy odbiorców, dla których zostały one przygotowane:

  1. Dla badaczy, którzy tym tematem zechcą się zająć w przyszłości. Książka ułatwi pracę przyszłym interpretatorom debat.
  2. Dla polityków, aby mieli świadomość, że debata nie jest ulotną sztuką umiejętnego „wygrywania” w doraźnych sytuacjach. I że ten efekt tu i teraz debaty nie jest jedynym, do którego się przygotowują. Oprócz celu instrumentalnego istnieje cel ogólny. I ten będzie odczytywany przez kolejne pokolenia odbiorców debat. Mogą wreszcie, czytając wypowiedzi poprzedników, ocenić ich warsztat, porównać z własnym oraz zrozumieć, na czym polegała porażka polityka albo w czym tkwiła jego argumentacyjna siła.
  3. Dla wyborców, tych, którzy debaty oglądali i chcieliby przypomnieć sobie, na jakie pytania odpowiadali wybierani przez nich politycy oraz jakie deklaracje składali, co obiecywali i jak z perspektywy historycznej wyglądają obietnice reform i reformy, które rzeczywiście w życie wprowadzono. Celem utrwalenia i powielenia tych zapisów sprzed lat jest również wzbudzenie refleksję na temat ważności debat i podkreślenie potrzeby ich społecznego domagania się oraz systematycznego, cyklicznego organizowania. Aby przypomnieć, że uczciwe, odważne debaty, w których dyskutowano by o problemach ważnych dla społeczności, nam wyborcom się należą. Te zapisy są wreszcie po to, aby zatrzymać się nad słowem, które w przekazie telewizyjnym ustępuje miejsca dźwiękowi i obrazowi. 

Oceń

  • Obecnie 5 na 5 gwiazdek.
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
5

Dziękujemy za głos!

Już oceniałeś tą stronę, możesz oddać głos tylko raz!

Twoja ocena została zmieniona, dziękujemy za oddany głos!

Zaloguj się lub utwórz nowe konto aby ocenić tą stronę.

 

Komentarze

Zobacz także

Polecane recenzje

Do pobrania

Nasi partnerzy